Circulair ambachtscentrum: van afval naar grondstof

Door: Henk Verschuuren, Antea Group Nederland

De tijd dat een enkele reis naar de gemeentelijke milieustraat het definitieve eindstation vormde voor afgedankte producten ligt achter ons. Afval wordt namelijk steeds vaker grondstof in de circulaire economie. Op tal van plaatsen in Nederland worden milieustraten uitgebreid met een circulair ambachtscentrum, een grondstoffenhub of bouwhub. Ingenieurs- en adviesbureau Antea Group maakt samen met zijn opdrachtgevers de wereld elke dag een stukje mooier. In dit geval door het opwaarderen van milieustraten.

Circulaire hotspot

Veel gemeentes willen meer inzetten op de circulaire economie. Een circulair ambachtscentrum is een concrete stap om inwoners en lokale bedrijven te stimuleren meer circulair te handelen. “Een circulair ambachtscentrum is meer dan een milieustraat. Het is een plek waar het hergebruik van materialen en producten op allerlei verschillende manieren hoog in het vaandel staat,” vertelt milieu-expert Henk Verschuuren van Antea Group. Samen met zijn collega’s ontwikkelde hij een totaalconcept voor een ‘circulaire hotspot’ die milieustraat, kringloop, demontage, reparatie en hergebruik samenbrengt.

Meer dan recycling

“Een milieustraat is gericht op recycling. Recyclen is soms de beste optie, maar vaak ook niet. Recyclen vraagt veel energie en het gerecyclede materiaal is vaak minder waardevol dan het oorspronkelijke materiaal. Dit betekent dat de keten eindig is en dat het materiaal niet oneindig hergebruikt kan worden. Daarom is het interessant om naar aanvullende opties te zoeken die producten en materialen een zo hoogwaardig mogelijk nieuw leven geven,” legt Verschuuren uit. Bij een circulair ambachtscentrum wordt de milieustraat aangevuld met oog op hergebruik in plaats van recycling. En dat levert nieuwe functies op.

Anders kijken naar afval

Een eenvoudig voorbeeld is de combinatie van een milieustraat met een kringloopwinkel. In de kringloopwinkel behouden herbruikbare goederen hun functie. Maar er zijn nog veel meer voorbeelden van hergebruik. Denk ook eens aan een speelotheek waar speelgoed uitgeleend kan worden en zo langer gebruikt kan worden. Verschuuren: “Een goed opgezet circulair ambachtscentrum kan bijdragen aan een omslag in de manier waarop bewoners naar afval kijken. Waardoor ze minder in afval denken en meer in grondstoffen. Zo kan een inwoner er grondstoffen wegbrengen, geupcyclede producten verkrijgen, of producten in hun huidige staat een nieuw leven geven. Een circulair ambachtscentrum biedt inspiratie, educatie en werkgelegenheid.”

Samenwerking met bedrijven

Een circulair ambachtscentrum biedt ook de mogelijkheid tot samenwerking met bedrijven en daarmee nieuwe economische kansen en werkgelegenheid. Voorbeelden kunnen zijn: een fietsenmaker, naaiateliers, een sociale werkvoorziening, kunstenaarsateliers en een horecagelegenheid, repair cafés en (technisch) onderwijs. Als het ambachtscentrum slim wordt ingericht kunnen sommige van deze functies zelfs gecombineerd worden. “Een kringloopwinkel kan ook fungeren als sociale werkplek. Er zijn enorm veel mogelijkheden om een circulair ambachtscentrum zo in te richten dat het de duurzame doelstellingen van de gemeente, bedrijfsleven en bewoners versterkt,” besluit Verschuuren.

20230726_circulair_ambachtscentrum2.PNG (1.06 MB)

Meer weten over circulaire ambachtscentra? Bezoek de website van Antea Group.